Xa nos tempos do instituto a finais do 73 ata comezos do verán do 75 paro de motu proprio. Tempos de ruar polos viños na Rúa Real e aledaños de San Vicente, Chao, as baiucas dos peiraos. Nomes senlleiros, O Porco, Casa Sánchez, A Preciosa, O Rápido, A Guinda, As Chavolas, Gazpara, A Mina, Bar Novo e un sin fin deles.
Pero A Taberna A Viuda fixémola nosa.
Nos días que empezabamos a trasegar na Viuda foron os mesmos nos que nos aventurabamos no Laurel, no que traballou Xosé Humberto Baena, ou no Cervexería Joaquín nas Avenidas ou no Eusko na Gamboa. Viño e cervexa eran as bebidas máis consumidas. Eu sempre preferin os tintos e a cervexa preta de barril, acompañada de olivas aliñadas tamén pretas. Neses espazos xeneraronse complicidades e teceronse alianzas de clandestinidade contra a ditadura franquista, había alentos de loita, albiscábanse os trazos da Transición.
Polas cuadrículas e enlousados do bairro vello e mariñeiro chantábase a bandeira da Resistencia. Advertencia : non todos os que din que eran estaban nen vendimar per se era militar.
Pasamos un paréntese de finais do 75 ao comezo do segundo cuadrimestre do 76, baixo os efectos do shock dos asasinados de Vitoria " Vitoria, hermanos, no os olvidamos". Saltos na Porta do Sol, coa gristapo mallando, entradas e saídas rápidas da Viuda á Porta do Sol e da Porta do Sol, cunha rima de paus, á Viuda:
" Na Porta, na Porta, na Porta do Sol, estaban os grises sembrando o terror", cantábase co son da música dunha cantiga de María Ostiz, Na Beira do Mar. E continuaba, parodiando a Beiriña:
" Cinco santidos temos e os cinco necesitamos,
Pero os cinco perdemos cando nos manifestamos"
Taberna A Viuda foi crisol das numerosas tendencias da oposición popular ao franquismo. Arredor daquela mesa redonda, fraternal e solidaria, non recordo se fora Paco Rodesca quen escribira, coa xerra do Condado, bo guerrilleiro contra a tristura tirana, cantaba A Roda, concitábanse emocións do común dos bairros e parroquias viguesas.
Convoco na lembranza a Ramón González Costas, o saudoso Moncho de Barreras, a Manolo Vilaboa, Manolo Faro, que dera en traballar tralo seu despedimento no FdV, no xornal que fora de Portela Valladares incautado polo Movimiento, El Pueblo Gallego. Tamén o traballador represaliado de Vulcano, Urbano Medrano e a sua compañeira Teresa, o pintor Xosé Lodeiro, moi frecuentador do local, un día trouxo e amosounos un retrato de Abelardo Collazo, que cedera á ACPGA para unha poxa en favor dos presos políticos. Nas paredes cadros de Sucasas, Tomé, Guillermo Monroy, Lodeiro, Mantecón, Xosé Guillermo e outros, á entrada á dereita un retrato de doña Amparo, A Viuda, de Antonio Palacios.
Topamos aos irmáns Arturo e Fernando Rosendo, aos Vaamonde, Senén o máis habitual, Carlos Meixide, Gonzalo Álvarez García Papi, Euloxio Baba, Xulio de ASCON e Olga, Mario Granell, a sua muller Oliva e a sua filla Cachi na compaña de Isabel Ferreiro, Fernando Ferrovello, o avogado Julio Platero, Henrique Manuel Arcos Conde, Cucho, o avogado Sanxoas, Paco la Vieja, O Demo e incontables máis.
Con motivo da política criminal da primeira ministra británica M. Thatcher contra os militantes republicanos irlandeses Bobby Sands e os seus compañeiros do IRA provisional, seguidores do exemplo de James Connoly, e a morte por folga de fame de Sands, alguén trouxera unha bandeira republicana irlandesa e outra galega na hora dos viños vespertinos, saímos para a Porta do Sol onda se atopaban outros compañeiros e o corte de tráfico xerará un atasco fenomenal entre berros saídos das nosas gorxas, de solidariedade Galiza con Irlanda. Así outras veces, por causas xustas, Euskadi, etc. A Viuda ten sido desaloxada a porrazos e mesmo Fito, Adolfo Lareo, citado a declarar na comisaría de Taboada Leal, caso único, penso, nas tabernas do centro de Vigo.
Chega o 23 de Febreiro de 1981, o golpe de Tejero. Para quen recorde, as paredes da Viuda estaban tapizadas por centos de pegatinas de colectivos, reivindicacións, loitas populares e partidos da esquerda do máis diverso. Na noite do 23 ao 24, durante a ocupación do Congreso dos Deputados unhas mans invisibeis fixeran desaparecer aquel museu da Transición que testemuñaba o valor referencial que tiver A Viuda nesa xeira histórica de pegada indeleble e que xustifica o encabezamento destas liñas.
De remate o noso recordo afectuoso para Maruxa, Fito e os seus fillos, Fito, Jaime e Miguel. Tamén para Concha de Teis.
Mágoa a desaparición do vello inmoble de El Pueblo Gallego e do baixo do noso recordo mais a loita continúa.
