Eu escoitara dela e outras veciñas falar de aireadas de can, de mal de ollo, de corpo aberto, da Santa Compaña. Tamén do Ciprianillo e dunha xaculatoria que lle dixera unha sanadora ao meu avó materno e miña nai presenciara sendo nena polos trintatantos do vinte.
Eu recordoa dos beizos da miña nai Beatriz e dicía así :
" Por eiquí pasou Cristo/ antes de queste mal fora visto/
Morra o Mal e Viva Cristo".
Sempre tiver moitas dúbidas sobre estes aconteceres. Pero unha madrugada dos nosos defuntos ocorreume a min ao pouco de chegaren ao Pontillón de Freixeiro.
Unha ves cruzabala Gran Vía abríase un mundo escuro, sombrizo e húmido, rural, cos misterios dun Pazo ( o Da Pastora) , Igrexa, Camposanto, unha ponte, un río, claro, ponte sen río non debe ser, un bosco ( Castrelos) e outro Pazo ( o de Quiñones de León, Marqués de Alcedo).
Nesa madrugada eu descoñecía as mañas da parroquia, párroco e parroquiáns. Chego ao Camiño de Freixeiro, que é unha encrucillada aprisonada antre os muros do Pazo dos Ozores e as tapias do cimeterio privado, pois non é nin municipal nin parroquial, apegado si, a pequena igrexa do dezasete, ou case ben abeirado a ela.
Nesa perspectiva albisco as portas da igrexa de par en par, a igrexa alumeada para dar inicio a procesión dos nosos defuntos, a procesión da Santa Compaña, abraiado apurei o paso para evitar darme con eles e que me contaran antre os seus.
Entrado na casa aos pocos metros do lugar, salvo, tiven o soño algo alucinado. Ao día seguinte comenteillo a miña nai e sorriume. Resultas, que o párroco, Don Antonio, tiña por costume airear a igrexa na madrugada. Eu non sabía.
Esa fora a Santa Compaña imaxinada, máis ou menos coma todas. Tamén a úneca aireada, non de can nen becho, nen besta algunha, senón simples ventilación.
